De harde schijf van uw computer staat vol met bestanden. Een bestand bestaat uit twee delen die gescheiden worden door een punt, bijv. WIN.COM. Het eerste deel is de naam van het bestand. Het laatste deel (in dit geval dus .COM) heet de extentie. De extentie geeft vaak aan met wat voor een bestand we van doen hebben. Hieronder zullen we een aantal veel voorkomende extenties bespreken.
TXT, DOC en PDF
Bestanden met de extentie TXT zijn "kale" tekstbestanden. Kaal, omdat ze totaal geen opmaak hebben. Dus zaken als lettertype, kopteksten, cursief, vet e.d. zijn in een TXT-bestand niet mee te geven. U kunt deze bestanden met bezonder veel programma's bekijken, zoals Word, Kladblok enz. Zelfs in MS-DOS kunt u TXT-bestanden met een simpel commando bekijken. Klik op de startknop, ga naar Programma's en vervolgens naar MS-DOS prompt. Tik in het zwarte scherm TYPE PRINTERS.TXT en de tekst raast aan u voorbij (mits PRINTERS.TXT bestaat natuulijk). Bestanden met de extentie DOC zijn in principe ook tekstbestanden, maar wanneer u ze met het Kladblok of vanuit MS-DOS probeert te bekijken, dan ziet u alleen een hoop abracadabra op uw scherm. Dit komt omdat een DOC-bestand wel opmaakinstellingen zoals lettertype, paginaindeling e.d. in zich heeft. Deze instellingen worden niet begrepen door MS-DOS en het Kladblok. Wilt u DOC-bestanden kunnen lezen dan zult u gebruik moeten maken van een zgn. tekstverwerker als Word. PDF staat voor 'Portable Document Format' en is alleen te bekijken (en niet te bewerken) met Acrobat Reader.
EXE en COM
estanden met de extentie COM en EXE zijn zgn. uitvoerbare bestanden. Dit betekent dat, wanneer u een dergelijk bestand start (door bv. er op te dubbelklikken), er iets wordt uitgevoerd. Als u bijv. in de map Windows het programma NOTEPAD.EXE aanklikt wordt het Kladblok gestart.
BAT
Bestanden met de extentie BAT zijn een mengsel van een tekstbestand en een uitvoerbaarbestand. Wanneer u een BAT-bestand (ook wel: batch-bestand) bekijkt met het Kladblok ziet u dat het niets anders is dan een gewoon tekstbestand. Aan de andere kant kunt u batch-bestanden ook gewoon starten, net als een COM- of EXE-bestand. Een voorbeeld van een batch-bestand is AUTOEXEC.BAT. Dit is een van de eerste bestanden die gestart worden wanneer u de computer aanzet.
BMP, GIF, TIFF en JPG
Drie extenties die aangeven dat we hier te maken hebben met een aafbeelding. GIF en JPG worden vaak gebruikt binnen Internet, omdat ze relatief weinig ruimte in beslag nemen. BMP bestanden daarentegen zijn meestal wat groter van stuk. BMP wordt vaak gebruikt binnen Windows. Een achtergrond voor uw Windows-bureaublad is in BMP-formaat. TIFF tenslotte staat voor 'Tagged Image File Format' en is naast de eerder genoemde extenties een veel gebruikt formaat.
HTM en HTML
Deze extenties geven aan dat we hier te maken hebben met een website. HTML staat voor hyperText Markup Language, zoals gezegd de taal waarmee websites worden gemaakt. Een HTML-bestand is niets anders dan een tekstbestand (dus gewoon te lezen door bv. Kladblok). U begrijpt misschien niets van de codes die in een HTML-bestand voorkomen, maar het is weldegelijk een tekstbestand. Een speciaal programma, een zgn. webeditor, kan de HTML-code omzetten in een internetpagina, zoals de pagina die u nu voor u heeft.
AVI, MOV en MPEG
Drie extenties welke betrekking hebben op film. AVI staat voor Audio Video Interleave en zijn filmpjes welke met de Windows Media Player bekeken kunnen worden. MOV vindt zijn oorsprong bij Apple en is het formaat wat wordt gebruikt bij ' Quick Time Movies' . MPEG staat voor Motion Pictures Experts Group en is de laatse extentie voor film die we behandelen. MPEG komt u veel tegen op Internet.
WAV en MP3
Dit zijn twee extenties waarmee geluidsbestanden aangeduid worden. WAV is vooral bekend binnen Windows. Denk maar aan al die standaard geluidjes die u hoort tijdens het opstarten, afsluiten e.d. Al die bestand zijn in WAV-formaat. MP3 bestanden zjin in verhouding tot WAV bestanden een stuk kleiner omdat ze zijn gecomprimeerd (ingepakt), terwijl dit nauwelijk gevolgen heeft voor de kwaliteit. Doordat de MP3 bestanden naar verhouding heel klein blijven komt u ze zeer veel tegen op Internet.
ZIP, ARJ, TAR en EXE
Zeker wanneer u wel eens programma's van Internet afhaalt (download) komt u deze extenties tegen. Om ruimte te besparen is het in veel gevallen raadzaam bestanden in te pakken (comprimeren). De bestanden zijn pas dan weer bruikbaar wanneer ze worden uitgepakt (decomprimeren). ARJ en ZIP zijn extenties welke al zeer lang bekend zijn vanuit het DOS tijdperk. ZIP is wel de meest bekende. Met een programma als Winzip kunt u bestanden comprimeren en decomprimeren met het ZIP-formaat. TAR vindt zijn oorsprong binnen Unix. Het EXE-formaat schept wellicht wat verwarring. Eerder gaven we namelijk reeds aan dat dit een extentie is voor uitvoerbare bestanden. Het is mogelijk bestanden naar een EXE-formaat te comprimeren. Om ze vervolgens weer uit te pakken kunt u gewoon het EXE-bestand starten. Men noemt dit dan ook wel een 'self-extracting archive'.
TXT, DOC en PDF
Bestanden met de extentie TXT zijn "kale" tekstbestanden. Kaal, omdat ze totaal geen opmaak hebben. Dus zaken als lettertype, kopteksten, cursief, vet e.d. zijn in een TXT-bestand niet mee te geven. U kunt deze bestanden met bezonder veel programma's bekijken, zoals Word, Kladblok enz. Zelfs in MS-DOS kunt u TXT-bestanden met een simpel commando bekijken. Klik op de startknop, ga naar Programma's en vervolgens naar MS-DOS prompt. Tik in het zwarte scherm TYPE PRINTERS.TXT en de tekst raast aan u voorbij (mits PRINTERS.TXT bestaat natuulijk). Bestanden met de extentie DOC zijn in principe ook tekstbestanden, maar wanneer u ze met het Kladblok of vanuit MS-DOS probeert te bekijken, dan ziet u alleen een hoop abracadabra op uw scherm. Dit komt omdat een DOC-bestand wel opmaakinstellingen zoals lettertype, paginaindeling e.d. in zich heeft. Deze instellingen worden niet begrepen door MS-DOS en het Kladblok. Wilt u DOC-bestanden kunnen lezen dan zult u gebruik moeten maken van een zgn. tekstverwerker als Word. PDF staat voor 'Portable Document Format' en is alleen te bekijken (en niet te bewerken) met Acrobat Reader.
EXE en COM
estanden met de extentie COM en EXE zijn zgn. uitvoerbare bestanden. Dit betekent dat, wanneer u een dergelijk bestand start (door bv. er op te dubbelklikken), er iets wordt uitgevoerd. Als u bijv. in de map Windows het programma NOTEPAD.EXE aanklikt wordt het Kladblok gestart.
BAT
Bestanden met de extentie BAT zijn een mengsel van een tekstbestand en een uitvoerbaarbestand. Wanneer u een BAT-bestand (ook wel: batch-bestand) bekijkt met het Kladblok ziet u dat het niets anders is dan een gewoon tekstbestand. Aan de andere kant kunt u batch-bestanden ook gewoon starten, net als een COM- of EXE-bestand. Een voorbeeld van een batch-bestand is AUTOEXEC.BAT. Dit is een van de eerste bestanden die gestart worden wanneer u de computer aanzet.
BMP, GIF, TIFF en JPG
Drie extenties die aangeven dat we hier te maken hebben met een aafbeelding. GIF en JPG worden vaak gebruikt binnen Internet, omdat ze relatief weinig ruimte in beslag nemen. BMP bestanden daarentegen zijn meestal wat groter van stuk. BMP wordt vaak gebruikt binnen Windows. Een achtergrond voor uw Windows-bureaublad is in BMP-formaat. TIFF tenslotte staat voor 'Tagged Image File Format' en is naast de eerder genoemde extenties een veel gebruikt formaat.
HTM en HTML
Deze extenties geven aan dat we hier te maken hebben met een website. HTML staat voor hyperText Markup Language, zoals gezegd de taal waarmee websites worden gemaakt. Een HTML-bestand is niets anders dan een tekstbestand (dus gewoon te lezen door bv. Kladblok). U begrijpt misschien niets van de codes die in een HTML-bestand voorkomen, maar het is weldegelijk een tekstbestand. Een speciaal programma, een zgn. webeditor, kan de HTML-code omzetten in een internetpagina, zoals de pagina die u nu voor u heeft.
AVI, MOV en MPEG
Drie extenties welke betrekking hebben op film. AVI staat voor Audio Video Interleave en zijn filmpjes welke met de Windows Media Player bekeken kunnen worden. MOV vindt zijn oorsprong bij Apple en is het formaat wat wordt gebruikt bij ' Quick Time Movies' . MPEG staat voor Motion Pictures Experts Group en is de laatse extentie voor film die we behandelen. MPEG komt u veel tegen op Internet.
WAV en MP3
Dit zijn twee extenties waarmee geluidsbestanden aangeduid worden. WAV is vooral bekend binnen Windows. Denk maar aan al die standaard geluidjes die u hoort tijdens het opstarten, afsluiten e.d. Al die bestand zijn in WAV-formaat. MP3 bestanden zjin in verhouding tot WAV bestanden een stuk kleiner omdat ze zijn gecomprimeerd (ingepakt), terwijl dit nauwelijk gevolgen heeft voor de kwaliteit. Doordat de MP3 bestanden naar verhouding heel klein blijven komt u ze zeer veel tegen op Internet.
ZIP, ARJ, TAR en EXE
Zeker wanneer u wel eens programma's van Internet afhaalt (download) komt u deze extenties tegen. Om ruimte te besparen is het in veel gevallen raadzaam bestanden in te pakken (comprimeren). De bestanden zijn pas dan weer bruikbaar wanneer ze worden uitgepakt (decomprimeren). ARJ en ZIP zijn extenties welke al zeer lang bekend zijn vanuit het DOS tijdperk. ZIP is wel de meest bekende. Met een programma als Winzip kunt u bestanden comprimeren en decomprimeren met het ZIP-formaat. TAR vindt zijn oorsprong binnen Unix. Het EXE-formaat schept wellicht wat verwarring. Eerder gaven we namelijk reeds aan dat dit een extentie is voor uitvoerbare bestanden. Het is mogelijk bestanden naar een EXE-formaat te comprimeren. Om ze vervolgens weer uit te pakken kunt u gewoon het EXE-bestand starten. Men noemt dit dan ook wel een 'self-extracting archive'.